21.3.2014 | 20:38
Ennžį aš skoša pakkann
Ķ pakkanum er mešal annars žessi samsteypta śtgįfa af sįttmįlanum um starfshętti ESB:
***
SAMSTEYPT ŚTGĮFA SĮTTMĮLANS
UM STARFSHĘTTI EVRÓPUSAMBANDSINS
INNGANGSORŠ
HANS HĮTIGN KONUNGUR BELGA, FORSETI SAMBANDSLŻŠVELDISINS ŽŻSKALANDS, FORSETI LŻŠVELDISINS FRAKKLANDS, FORSETI LŻŠVELDISINS ĶTALĶU, HENNAR KONUNGLEGA TIGN STÓRHERTOGAYNJAN AF LŚXEMBORG OG HENNAR HĮTIGN DROTTNING HOLLANDS (1),
SEM ERU EINHUGA um aš leggja grunn aš nįnari einingu mešal Evrópužjóša,
SEM HAFA EINSETT SÉR aš tryggja efnahagslegar og félagslegar framfarir ķ rķkjum sķnum meš žvķ aš taka höndum saman um aš ryšja śr vegi žeim tįlmum sem ašskilja rķki Evrópu,
SEM STAŠFESTA aš höfušmarkmiš žeirra er aš bęta stöšugt lķfskjör og vinnuskilyrši hjį žjóšum
sķnum, SEM GERA SÉR LJÓST aš sameiginlegt įtak žarf til aš afnema nśverandi hömlur og meš žvķ tryggja stöšugan vöxt, jafnvęgi ķ višskiptum og sanngjarna samkeppni,
SEM ER UMHUGAŠ UM aš efla efnahagslega einingu mešal rķkja sinna og tryggja samstillta žróun žeirra meš žvķ aš draga śr ašstöšumun milli svęša og bęta hag žeirra sem verr eru sett,
SEM HAFA HUG Į aš vinna aš žvķ aš afnema stig af stigi höft į alžjóšavišskiptum meš sameiginlegri višskiptastefnu,
SEM HAFA Ķ HYGGJU aš styrkja žį samstöšu sem rķkir meš Evrópurķkjum og löndum handan hafsins og hafa hug į aš tryggja aš hagur žeirra dafni ķ samręmi viš meginreglur sįttmįla Sameinušu žjóšanna,
SEM ERU STAŠRĮŠIN Ķ aš varšveita og efla friš og frelsi meš žvķ aš sameina krafta sķna og hvetja ašrar žjóšir Evrópu, er ašhyllast sömu hugsjónir, til aš leggja sér liš ķ žvķ efni,
SEM HAFA EINSETT SÉR aš stušla aš žvķ aš žjóšir žeirra afli sér mestu mögulegrar žekkingar meš greišum ašgangi aš menntun og stöšugri endurnżjun hennar,
og HAFA ķ žessu skyni TILNEFNT sem fulltrśa sķna sem hafa fullt umboš:
(Skrį yfir fulltrśa, sem hafa fullt umboš, er ekki birt hér)
OG HAFA ŽEIR, eftir aš hafa skipst į umbošsskjölum er reynst hafa gild og į réttu formi, oršiš įsįttir um eftirfarandi:
***
FYRSTI HLUTI
MEGINREGLUR
1. gr.
1. Ķ sįttmįla žessum eru settar reglur um starfshętti Sambandsins og įkvešiš hvaša sviš falla undir
valdheimildir žess, hver valdmörk žess eru og nįnari įkvęši um hvernig žaš skuli fara meš
valdheimildir sķnar.
2. Sįttmįli žessi og sįttmįlinn um Evrópusambandiš eru sįttmįlarnir sem Sambandiš er byggt į. Žessir tveir sįttmįlar, sem eru jafngildir aš lögum, skulu nefnast ,,sįttmįlarnir".
***
I. BĮLKUR
FLOKKAR OG SVIŠ VALDHEIMILDA SAMBANDSINS
2. gr.
1. Žegar Sambandinu eru veittar fullar valdheimildir į tilteknu sviši ķ sįttmįlunum er žvķ einu
heimilt aš setja lög og samžykkja lagalega bindandi geršir en ašildarrķkjunum er žvķ ašeins heimilt aš gera slķkt aš Sambandiš veiti žeim umboš til žess eša ķ žvķ skyni aš koma geršum Sambandsins til framkvęmda.
***
Fullveldi! Jei!
***
2. Žegar Sambandinu eru veittar valdheimildir sem žaš deilir meš ašildarrķkjunum į tilteknu sviši er bęši Sambandinu og ašildarrķkjunum heimilt aš setja lög og samžykkja lagalega bindandi geršir į žvķ sviši. Ašildarrķkin skulu beita valdheimildum sķnum aš žvķ marki sem Sambandiš hefur ekki beitt sķnum valdheimildum. Ašildarrķkin skulu auk žess beita valdheimildum sķnum aš žvķ marki sem Sambandiš hefur įkvešiš aš hętta aš beita sķnum valdheimildum.
3. Ašildarrķkin skulu samręma efnahags- og atvinnustefnur sķnar ķ samręmi viš žį tilhögun sem
įkvešin er ķ žessum sįttmįla og Sambandiš skal hafa vald til aš įkveša.
4. Sambandiš skal, ķ samręmi viš įkvęši sįttmįlans um Evrópusambandiš, hafa vald til aš móta og koma til framkvęmda sameiginlegri stefnu ķ utanrķkis- og öryggismįlum, žar į mešal aš móta ķ
įföngum ramma aš sameiginlegri varnarstefnu.
5. Sambandiš skal, į tilteknum svišum og meš žeim skilyršum sem męlt er fyrir um ķ sįttmįlunum, hafa vald til aš grķpa til ašgerša til aš styšja viš ašgeršir ašildarrķkjanna, samręma žęr eša koma žeim til višbótar, įn žess žó aš yfirtaka meš žvķ valdheimildir žeirra į žessum svišum. Lagalega bindandi geršir Sambandsins, sem eru samžykktar į grundvelli įkvęša ķ sįttmįlunum er varša žessi sviš, skulu ekki fela ķ sér samręmingu į lögum og reglum ašildarrķkjanna.
6. Aš hve miklu leyti og meš hvaša hętti Sambandiš getur beitt valdheimildum sķnum įkvaršast af įkvęšum um hvert žessara sviša ķ sįttmįlunum.
***
3. gr.
1. Eftirtalin sviš skulu falla undir fullar valdheimildir Sambandsins:
a) tollabandalag,
b) setning naušsynlegra samkeppnisreglna vegna starfsemi innri markašarins,
c) peningamįlastefna fyrir žau ašildarrķki sem hafa evru sem gjaldmišil,
d) verndun lķfręnna aušlinda hafsins innan sameiginlegu sjįvarśtvegsstefnunnar,
e) sameiginleg višskiptastefna.
2. Sambandiš skal einnig hafa fullar valdheimildir žegar kemur aš gerš millirķkjasamninga ef kvešiš er į um gerš žeirra ķ lagagerš Sambandsins eša hśn telst naušsynleg til aš gera Sambandinu kleift aš beita valdheimildum sķnum į vettvangi sķnum eša aš žvķ marki sem gerš slķkra samninga er til žess fallin aš hafa įhrif į sameiginlegar reglur eša breyta gildissviši žeirra.
***
Lesiš žetta og skiljiš žetta. žetta er svolķtiš mikilvęgt.
***
4. gr.
1. Sambandiš skal deila valdheimildum meš ašildarrķkjunum ķ žeim tilvikum žegar žvķ eru veittar
valdheimildir ķ sįttmįlunum sem varša ekki svišin sem um getur ķ 3. og 6. gr.
2. Eftirtalin meginsviš skulu falla undir valdheimildir sem Sambandiš deilir meš ašildarrķkjunum:
a) innri markašurinn,
b) félagsmįlastefna, aš žvķ er varšar žį žętti sem eru skilgreindir ķ žessum sįttmįla,
c) efnahagsleg samheldni, félagsleg samheldni og samheldni milli svęša,
d) landbśnašur og sjįvarśtvegur, aš frįtalinni verndun lķfręnna aušlinda hafsins,
e) umhverfismįl,
f) neytendavernd,
g) flutningastarfsemi,
h) samevrópsk netkerfi,
i) orkumįl,
j) svęši frelsis, öryggis og réttlętis,
k) sameiginleg višfangsefni er varša öryggi į sviši lżšheilsu, aš žvķ er varšar žętti sem eru skilgreindir ķ žessum sįttmįla.
***
Žegar land er oršiš sżsla ķ öšru rķki...
***
3. Sambandiš hefur valdheimildir til aš sinna starfsemi į svišum rannsókna, tęknižróunar og geimvķsinda, einkum til aš skilgreina įętlanir og koma žeim til framkvęmda; beiting Sambandsins į žessum valdheimildum kemur žó ekki ķ veg fyrir aš ašildarrķkin beiti sķnum heimildum.
***
Geimvķsindi?
***
4. Sambandiš hefur valdheimildir til aš sinna starfsemi og framfylgja sameiginlegri stefnu į sviši žróunarsamvinnu og mannśšarašstošar; beiting Sambandsins į žessum valdheimildum kemur žó ekki ķ veg fyrir aš ašildarrķkin beiti sķnum heimildum.
***
5. gr.
1. Ašildarrķkin skulu samręma efnahagsstefnur sķnar innan Sambandsins. Rįšiš skal samžykkja
rįšstafanir ķ žessu skyni, einkum almennar višmišunarreglur um slķkar stefnur.
Sértęk įkvęši skulu gilda um žau ašildarrķki sem hafa evru sem gjaldmišil.
2. Sambandiš skal gera rįšstafanir til aš tryggja samręmingu į atvinnustefnum ašildarrķkjanna,
einkum meš žvķ aš skilgreina višmišunarreglur um žęr.
3. Sambandiš getur tekiš frumkvęši aš žvķ aš tryggja samręmingu į félagsmįlastefnum ašildarrķkjanna.
***
Atriši 1 hefur ekki veriš fyllilega uppfyllt af öllum löndum ESB.
***
6. gr.
Sambandiš skal hafa vald til aš grķpa til ašgerša er styšja viš ašgeršir ašildarrķkjanna, samręma žęr eša koma žeim til višbótar. Į Evrópuvettvangi skal gripiš til slķkra ašgerša į svišum er varša:
a) heilsuvernd og bętta lżšheilsu,
b) išnaš,
c) menningarmįl,
d) feršažjónustu,
e) menntun, starfsžjįlfun, ęskulżšsmįl og ķžróttir,
f) almannavarnir,
g) samvinnu į sviši stjórnsżslu.
***
ESB gęti tekiš uppį aš rukka okkur fyrir aš horfa į Gullfoss. Sem vęri ekkert sem viš erum ekki aš fara aš gera okkur sjįlf, reyndar.
***
Og aš lokum:
***
53. Yfirlżsing Lżšveldisins Tékklands vegna įkvęša sįttmįla Evrópusambandsins um
grundvallarréttindi
1. Lżšveldiš Tékkland minnir į aš įkvęšum sįttmįla Evrópusambandsins um grundvallarréttindi er beint til stofnana og ašila Evrópusambandsins meš tilhlżšilegu tilliti til dreifręšisreglunnar og
skiptingar valdheimilda milli Evrópusambandsins og ašildarrķkja žess eins og įréttaš er ķ yfirlżsingu (nr. 18) varšandi afmörkun valdheimilda. Lżšveldiš Tékkland leggur įherslu į aš įkvęšum sįttmįlans er einungis beint til ašildarrķkjanna viš framkvęmd žeirra į lögum Sambandsins en ekki viš setningu og framkvęmd landslaga óhįš lögum Sambandsins.
2. Lżšveldiš Tékkland leggur einnig įherslu į aš sįttmįlinn rżmkar ekki gildissviš laga
Sambandsins og veitir Sambandinu ekki nżjar valdheimildir. Hann takmarkar ekki gildissviš landslaga og setur gildandi valdheimildum landsyfirvalda į žessu sviši ekki skoršur.
3. Lżšveldiš Tékkland leggur įherslu į, aš svo miklu leyti sem sįttmįlinn višurkennir
grundvallarréttindi og meginreglur, eins og žau leišir af sameiginlegum stjórnskipunarhefšum
ašildarrķkjanna, aš žau réttindi og meginreglur verši aš tślka ķ samręmi viš žęr hefšir.
4. Žį leggur Lżšveldiš Tékkland įherslu į aš ekkert ķ sįttmįlanum megi tślka meš žeim hętti aš žaš takmarki eša vinni gegn mannréttindum og mannfrelsi sem višurkennd eru, į hverju sviši, ķ lögum Sambandsins og ķ alžjóšasamningum sem Sambandiš eša öll ašildarrķkin eru ašilar aš, ž.m.t. Evrópusamningi um verndun mannréttinda og mannfrelsis, og ķ stjórnarskrįm ašildarrķkjanna.
Bankarnir hafa samband af fyrra bragši | |
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt |
Flokkur: Vķsindi og fręši | Facebook
Athugasemdir
Flott samantekt hjį žér Įsgrķmur bęši žessi fęrsla og sś sķšari.
Įsthildur Cesil Žóršardóttir, 23.3.2014 kl. 17:47
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.