Bara frasar og ofsóknarkenningar

Ögmund­ur Jónas­son, fyrr­ver­andi þingmaður og ráðherra, gagn­rýn­ir harðlega að viðræður um alþjóðlega viðskipta­samn­inga skuli fara fram bak við lukt tjöld...

Eins og venjulega?

Ég man ekki til þess nokkurntíma að slíkt hafi farið fram opinberlega.  Í bókstaflegum skilningi þessa orðs.

Getur einhver neft tilfelli?

Ögmund­ur er far­inn af þingi,

Gott að losna við hann þaðan, þó ef vit væri í okkur kjósendum hefði hann verið farinn þaðan áður en ég fékk kosningarétt.

Hann seg­ist vilja vekja fólk til vit­und­ar um hita­mál og í þeim efn­um horfi hann „út á hinn póli­tíska akur, ekki bara á þingið og ein­staka flokka þar“ og bæt­ir við: „Við þurf­um öll að að vakna!“

Aftur, ef íslendingar væru almennt vakandi væru menn eins og hann ekki á þingi.

Ögmund­ur hélt fyr­ir viku fund í Iðnó um alþjóðlegu viðskipta­samn­ing­ana. „Þeir skipta okk­ur grund­vall­ar­máli og geta bundið hend­ur okk­ar langt inn í framtíðina ef við gæt­um ekki að.

Það er eiginlega tilgangurinn...

Þess vegna hafa aðstand­end­ur samn­ing­anna sem ganga und­ir skamm­stöf­un­um sem fæst­ir kunna skil á, GATS, TISA; TTIP og svo fram­veg­is, reynt að halda viðræðum um þá á bak við lukt tjöld.

En svo er um meira.  Ekki ástæða til að máta álpappahatta.

En um leið og upp­lýst er hvað þar fer fram gjósa upp gríðarleg mót­mæli.

Ekki alltaf.  En svo: fólk mótmælti nú símanum á sínum tíma.

„Grund­vall­ar­atriði er að sem flest­ir hafi skiln­ing á þess­um mál­um.

Skilur hann af hverju alþjóðlegir samningar eru gerðir?

Hvað með "alþjóðalög?"  Veit hann tilganginn með þeim?  Þau eru af sama meiði, hafa sama tilgang.

Þótt and­mæl­end­ur viðskipta­samn­ing­anna séu flest­ir á vinstri væng stjórn­mál­anna

Þeir hafa eitthvað á móti viðskiftum.  Gaman hefði verið að hafa þá á steinöld, held ég.

þá er ég þeirr­ar skoðunar að í af­stöðu til þeirra eigi ekki að liggja landa­mær­in á milli markaðss­inna og sam­vinnu­manna; með öðrum orðum, á milli hægri og vinstri.

Landamærin liggja augljóslega milli þeirra sem framleiða meira en þeir þurfa, og vilja losna við umframmagnið og fá eitthvað í staðinn (Ný-hægri-ný-öfgamenn, eins og þeir eru víst kallaðir núna) og þeir sem vilja ekki sjá A: framleiðzlu, og B: viðskifti.  Semsagt: leftistar.

Menn geta verið markaðss­innaðir hægri menn án þess að vilja draga taum stór­fyr­ir­tækja og greiða götu heimsauðvalds­ins að innviðum sam­fé­lag­anna.

Heimsauðvaldið?

Álpappahatturinn fer engum vel.

„Staðreynd­in er sú að stór­fyr­ir­tæki sem mörg starfa á heimsvísu vilja ná tök­um á auðlind­um og grunnþjón­ustu – innviðunum sem títt er talað um þessa dag­ana.

Maður spyr sig hort það er verra en ef ríkið ræður yfir þeim.  En hey: venjulega vinna stórfyrirtæki og ríki saman við svoleiðis hluti.

Googlið: Svíþjóð.  Eða: Bretland.  Eða: USA.  Eða bara eitthvað land af handahófi.  Ísland. 

Þetta snýst nefni­lega um það hvar valdið eigi að liggja, hjá okk­ur, fólk­inu, sam­fé­lag­inu eða fjár­magn­inu.

Á Íslandi liggur valdið ekki hjá fólkinu, heldur Ríkinu.  (Þess vegna er svo mikið af fjármagninu í Panama....)

Ég hefði haldið að markaðssinnuðum hægri mönn­um væri lítið um þessa þróun á sviði viðskipta­samn­inga gefið ef þeir á annað borð leggja upp úr því að lýðræði sé í há­veg­um haft.

Teljum orðin sem hann skilur ekki:

1: Markaðssinni

2: viðskiftasamningur

3: lýðræði.

Sennilega líka "þróun," "hávegum" og "borð."

Það breyt­ir því ekki að átök­in um þessa samn­inga eru póli­tísk í eðli sínu – og í þeirri póli­tík kem­ur hægri og vinstri svo sann­ar­lega við sögu.

Peningar eða völd.  En ég held líka að Ömmi skilji ekki orðið "eða."

Ég hef litla trú á honum.  Hann talar of mikið í frösum.

En fyrst svo er, þá er eðli­legt að spyrja hvort ekki þurfi að ræða þá póli­tík.

Það er kallað "að gera samning."

Varla vilj­um við inn­leiða póli­tíska stefnu án þess að hún sé rædd!

Er hann ekki kommúnisti?

En sá hef­ur ein­mitt verið vand­inn að rík­in sem standa að þess­um samn­ing­um hafa reynt að fara leynt með þá og aðeins látið eitt­hvað upp­skátt að þeim hafi nán­ast verið þröngvað til þess.

Nefndu dæmi þess að meiriháttar viðskiftasamningar (eða minniháttar) séu ekki opinber plögg.

Bara eitt.

Ann­ars virðist nú hafa skap­ast ákveðið svig­rúm til að staldra við þótt ég ótt­ist að það verði ekki lengi. Þetta er vegna út­spils Don­alds Trumps, verðandi Banda­ríkja­for­seta sem bú­inn er að setja samn­inga Banda­ríkja­manna, yfir Atlants­hafið TTIPS ann­ars veg­ar og TPP yfir Kyrra­hafið, á ís.

Uhm... hvað kemur það málinu við?

Að sögn Ögmund­ar vær­um við Íslend­ing­ar ekki laus­ir þótt við segðum okk­ur frá TISA

Víst.  Við erum varla aðilar að samning sem við erum ekki aðilar að.

– sem við mór­alskt ætt­um þó að gera –

Móralskt?

Vá.

Hefur fólk alltaf tekið mark á þessum gæja?  Hann er fullur af heitu lofti aðallega.

Það væri ágætt ef hann myndi rökstyðja þó ekki væri nema eitt atriði þarna, eða kafa aðeins dýpra í einhvern af þessum samningum sem eru svo leynilegur að við vitum ekkert um hann.

Hann gæti til dæmis sagt okkur frá hvernig á stóð að sá samningur var gerður, um hvað hann var, hvaða áhrif hann hefur haft síðan hann var staðfestur og hvort hann er enn í gildi.

Svona sem dæmi.

Einhver?

Eða hann gæti útskýrt í stuttu máli (hann má teikna skematíska mynd ef hann vill) sem útskýrir hvernig TISA er siðferðislega vafasamur samningur.

Kannski eru ber brjóst í honum.  Hver veit?

„Við þurfum öll að vakna!“